Gisteren stond er een stuk in Trouw over een moeder van een autistische dochter. Ze vraagt zich af of ze zich moet laten testen. Neurodivergentie is sterk genetisch bepaald, en de moeder vertoont trekken van ADD. “Tegenwoordig heeft iedereen maar ADHD, en ik wil geen stempel”. Een psychiater reageert onder andere met de opmerking dat de term “neurodivergent” de pijnlijke kant van een label haalt, en die een groot deel van het stigma dat op ADD ligt omzeilt. Dat stigma is een reden voor veel mensen om geen diagnosetraject in te gaan. Ik snap het wel.

Toen ik mijn diagnosetraject in ging had ik jarenlang roofbouw gepleegd op mezelf. Ik voelde de stress, maar in plaats van vluchten voor de stressoren, ging ik er juist op af. Ik wilde aan mezelf en anderen bewijzen dat ik het wel kon, en het liefst alles tegelijkertijd. Ik moest gewoon doorzetten. Totdat dat niet meer ging. Toen ik mijn diagnose kreeg, had ik nog weinig stilgestaan bij het stigma dat op autisme rust. Ik was vooral opgelucht dat ik niet zwak was, maar dat er gewoon dingen zijn die mij meer moeite kosten dan voor anderen, of die sterk tegen mijn behoeften (naar voorspelbaarheid en structuur) ingaan. Ik kon eindelijk op adem komen en rustig nadenken over wat dan wel bij me past.

Maar als ik tegen mensen zeg dat ik autistisch ben, vliegen de stereotypes me al snel om de oren. “Maar je hebt in de gemeenteraad gezeten toch!?”, of “Ik vind je wel heel sociaal eigenlijk”. Ik ga me niet verdedigen.

Wanneer benoem ik mijn autisme wel en wanneer niet? Ik solliciteer momenteel naar een diagnostiekstageplek. Ik heb na mijn studie psychologie een opleiding tot ervaringsdeskundige gevolgd. Ik zette het op mijn CV, maar ik begon te twijfelen. Het is vrijwel onmogelijk om een stageplek te vinden en als ze bij een potentieel stageadres lezen dat ik autistisch ben, denken ze misschien dat ik niet sociaal ben, niet kan samenwerken, en geen oogcontact kan maken. Dat beeld is onjuist en wil ik niet opwekken. Wil ik er activistisch in staan? Of wil ik het risico niet lopen en zal ik het van mijn cv verwijderen?