Blog 16: Wat herkenning van hoogbegaafdheid kan doen

27 september 2025
Geschreven door Lieke en Karel Jan Schoutens

Jarenlang werkte ze keihard in het familiehotel. Overdag in de bediening, ’s avonds kamers schoonmaken, tussendoor entertainment als het nodig was. Het voelde vanzelfsprekend, misschien omdat ze niet beter wist. Toen lichamelijke klachten haar thuis hielden, werd het stil. De reuring viel weg, de sociale lijntjes brokkelden af en oude pijn uit haar jeugd kwam nadrukkelijker op de voorgrond. Het oordeel van de uitkeringsinstantie (“volledig arbeidsongeschikt”) klonk als een eindpunt. In haar hoofd kreeg het een nieuwe betekenis: overtollig. 

“Heb je jouw IQ-score gezien?” vroeg haar fysiotherapeut en vertrouwenspersoon haar verbaasd, terwijl hij haar UWV-papieren doorbladerde. “137!” Het getal zei haar niets. Maar het plantte een zaadje. Ze begon te lezen, te luisteren, te zoeken in boeken, podcasts, online communities. Met knikkende knieën bezocht ze een HB-Café. Daar had ze tot haar vreugde en stomme verbazing “allerlei ‘gekkies’ net als ik” ontmoet. Veel, heel veel, was op z’n plek gevallen.  

Toen ze later tegenover haar contactpersoon bij het UWV zat, kwam het voorzichtige advies: langzaam aan. Eerst herstellen, misschien beginnen met “iets kleins, zoals een cursus Engels”. Het klonk zorgzaam, maar voor haar voelde het als meer van hetzelfde: nog langer op de rem. In die periode ontdekte ze dat juist, zoals bij veel hoogbegaafde mensen, cognitieve uitdaging haar energie geeft. Niet méér prikkels om de prikkels, maar betekenisvolle vraagstukken, heldere doelen, voorspelbaarheid over wát wanneer moet gebeuren, en de luxe om zich vast te bijten. 

Ze schreef zich in voor de studie Rechten. Niet als vlucht, maar als experiment: wat gebeurt er als ik mijn manier van denken serieus neem? Ze regelde prikkelbalans, sprak met haar docenten af wat ze nodig had, en bouwde stap voor stap aan een dagritme dat bij haar paste. Drie jaar later rondde ze haar studie af en startte ze als jurist bij een gemeente. Inzicht in haar neurodiversiteit maakte keuzes mogelijk die vóór haar werkten in plaats van tégen haar. 

Voor werkgevers en professionals zit hier een les in. Niet iedereen herstelt op rust; sommigen laden op aan diepgang. Een gesprek over energiegevers en energieslurpers is vaak waardevoller dan een standaard re-integratiepad. Leg doelen duidelijk vast, regel een prikkelarme werkplek waar nodig en bied uitdaging. Normaliseer het dat mensen verschillend informatie verwerken. Het zijn kleine aanpassingen met een groot effect op motivatie en uitval. 

Herken je iets van dit verhaal bij jezelf, in je team of je organisatie. Gebruik die herkenning niet om te labelen, maar als kompas voor keuzes in taken, randvoorwaarden en re-integratie. 

Bij Divergentia helpen we teams en organisaties neuro-inclusiever werken, met e-learning, teamtraining en advies. Wil je verkennen wat dit voor jullie kan betekenen? Plan een korte kennismaking of bekijk onze e-learning Neuro-inclusief werken voor overheden. 

Deze casus is geanonimiseerd en met toestemming gedeeld; enkele details zijn samengevoegd ter bescherming van privacy. 

Quiz! Hoe neuro-inclusief is jouw organisatie?

Doe de quiz en ontdek hoe neuro-inclusief jouw organisatie daadwerkelijk is!