Vandaag is het Wereld Autisme Dag, een dag die erop gericht is om bewustwording van autisme te bevorderen. Er bestaan nog verschillende misvattingen over autisme die ervoor zorgen dat veel mensen zich niet willen laten diagnosticeren, niet voor hun diagnose uit durven te komen, of geen aanpassingen durven te vragen op hun werk. Vooral vrouwen met autisme hebben te maken met onbegrip en ontkenning. Hun vermogen om zich aan te passen aan de maatschappelijke gedragsnorm is vaak groot, maar slopend.

Zelf kreeg ik mijn diagnose in mei 2023. Ik had de jaren daarvoor een universitair masterdiploma gehaald, in de politiek gezeten, een rijk sociaal leven opgebouwd, en een strategische baan bij de overheid bemachtigd. Dat ik iedere dag uitgeput thuiskwam en gespannen wakker lag en opstond, deed er niet toe. Een sterke bewijsdrang om normaal gevonden te worden en “normaal” te zijn, dreef mij (“Dit moet ik toch kunnen!?”). Uiteindelijk stortte het kaartenhuis in. Ik besefte dat ik jarenlang roofbouw had gepleegd op mezelf en niet had geaccepteerd dat bepaalde dingen mij nou eenmaal wat meer, of eigenlijk teveel, energie kosten.

Mijn directe omgeving reageerde voornamelijk begripvol. Mensen die wat verder van mij afstonden reageerden sceptischer: “Je bent wel erg sociaal voor een autist”, “Je kijkt me toch aan?”, “Je hebt in de politiek gezeten. Dus dit is wel een verrassing.” De onzichtbare worstelingen hadden zij niet gezien. Veel autistische vrouwen leren al jong dat ze door voor hen belangrijke mensen vaak niet geaccepteerd worden als ze zich niet aanpassen aan de verwachtingen van anderen. Ze zijn een ster in het maskeren van “autistisch” gedrag. De overprikkeling wordt thuis, in een veilige omgeving geuit, de vermoeidheid wordt achtergehouden, de vragen voor verduidelijking worden niet gesteld en de verwarring over de zelf door medaillewaardig sociaalwenselijk gedrag, wordt stilletjes doorleefd.

De diagnose ASS (autisme spectrum stoornis) wordt bij meisjes vaak later en ook nog steeds minder gesteld dan bij jongens. Kenmerken van autisme worden bij meisjes minder goed herkend en de ernst ervan wordt onderschat. De laatste jaren neemt de aandacht voor vrouwen met autisme voorzichtig toe: er wordt in toenemende mate wetenschappelijk onderzoek gedaan, er zijn meer boeken en ervaringsverhalen over en van vrouwen met autisme naar buiten gebracht en er worden (online) gemeenschappen en praatgroepen opgericht door en voor vrouwen met autisme. Gerichte en gespecialiseerde hulp, bijvoorbeeld rondom vrouwelijke seksualiteit en moederschap, blijft echter zo goed als uit.

Wat ik het afgelopen jaar heb geleerd is om authentieker te zijn. Op grond van mijn eigen geschiedenis wil ik tegen andere vrouwen met autisme zeggen: Leer jezelf kennen als een volwaardig mens en respecteer je eigen grenzen. Hoewel maskeren en aanpassen vaak een sociale overlevingsstrategie is, probeer vooral te doen waar je energie van krijgt, indien je dat privilege hebt en dat risico durft te nemen. Durf zo nodig om hulp te vragen en probeer je eigenaardigheden te erkennen als talenten.

Ik ben inmiddels gaan doen waar ik gepassioneerd voor ben en waarbij ik mijn autistische zelf mag zijn. Begin dit jaar heb ik mijn bedrijf Divergentia opgericht, waarmee ik organisaties wil helpen toegankelijker te worden voor mensen met AD(H)D, autisme en dyslexie. Wil jij advies of informatie over neurodiversiteit op de werkvloer? Neem gerust contact met ons op.